Ít người biết trung tâm nhiều thành phố lớn ở đất nước việt nam hiện có bấy nhiêu cao ốc song những trao đổi về việc nhà cao tầng là "tội đồ" hay "văn minh" đã lộ diện nhiều năm nay.
Từ 15h30, dù chẳng phải giờ cao điểm, phố Nguyễn Tuân, thành phố hà nội đã ách tắc. Bụi quẩn lên từng luồng dưới cái nóng 36 độ C của ngày hè dẫn đến dòng người và xe chôn chân trên đường không khỏi mất đi nhẫn nại. Tiếng inh ỏi của còi xe. Tiếng xoèn xoẹt của máy cắt sắt thép xen lẫn tiếng ồn ào chát chúa của máy trộn bê tông phát ra từ những công trình dọc hai bên đường dẫn đến cả đoạn phố khi nào cũng giống như một đại công trường hỗn loạn, ầm ĩ.
Trên phố Nguyễn Tuân, tính từ đường Nguyễn Trãi đi vào, đếm sơ sơ có thể kể ra khoảng trên dưới 20 dự án cư xá đang được triển khai thực hiện. Bên chẵn có một vài dự án đã hoàn tất và đi vào dùng như HUD Tower đã xong sau lâu năm "chết lâm sàng", Tập thể Lắp máy điện nước, nhà tập thể ngõ 198 Nguyễn Tuân, toà nhà sông Đà... Dãy phố lẻ cũng có tương đối nhiều dự án đang được khai triển triển khai xây dựng như HDHome, Việt Đức Complex, The Legend, Imperia Garden, GoldSeason…
Ở thủ đô hà nội có một con phố khác cũng "nhồi" đến 40 công trình hai bên đường dù chỉ dài khoảng 2,7 cây số là Lê Văn Lương - Tố Hữu.
Những dự án đã đi vào điều hành trên tuyến đường này có The Light Tower, chung cư Bắc Hà, C14, The Pride, Park City, khi nội đô Văn Khê, An Hưng, Ecolife Capital... hàng loạt công trình cao từ 16 đến 35 tầng cũng đang và sắp được triển khai triển khai xây dựng có Hải Phát Plaza, Anland, hn Landmark 51, nhà tập thể Tập đoàn đại dương, cơ quan sở bộ HUD, tổ hợp toà nhà Sunrise, Hacci, Vneco hn...
Nhà cao tầng mọc lên san sát. khuân mặt nội đô thủ đô hà nội cũng hiện đại, khang trang đối với khoảng 5-7 năm trước đây. tuy thế, mật độ giao thông trên tuyến đường này luôn chi chít. Đường tắc nghẽn nghiêm trọng vào mỗi khuôn giờ điểm cao. tại nhiều khuôn giờ khác, đường khi nào cũng đông.
Đó là câu chuyện tại nhiều quận vùng ven.
Trong vùng lãnh thổ trong thành phố, 4 quận thị thành Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa và một phần quận Tây Hồ, việc lớn mạnh tòa nhà cao ốc vẫn tiếp tục nêu ra luận bàn từ nhiều năm 2016. nhiều tranh luận liên quan đến việc nhà cao tầng có phải "tội đồ" bức tử nội thị lại được đưa ra. Người thì chắc chắn quả quyết điều này là đúng nhưng cũng có ý kiến cho là cần nhìn nhận một cách Khách quan bên cạnh câu chuyện nhà cao tầng thì dân số, công cụ cá nhân, bài toán đồng bộ hạ tầng công trình - liên lạc công cộng cũng cần được nhìn nhận là duyên do khiến nội thị trở lên quá tải.
Loạt bài "Gần 10 năm với tòa nhà cao ốc nội đô", mô tả tình trạng của nhà cao tầng trong trong thành thị hà nội cũng như những góc view khác nhau liên quan đến chuyện lớn mạnh nhà cao tầng trong phố.
Tháng 8/2013, Telegraph xuất hiện dòng tít "Bước ngoặt mới ở Thượng Hải: Toà nhà cao nhất Trung Quốc" để nói đến Tháp Thượng Hải, công trình cao nhất châu Á và cao thứ hai thế giới, chỉ sau toà Burj Khalifa của Dubai.
Tờ báo này diễn tả dự án không chỉ tạo ấn tượng với chiều cao mà còn bởi thiết kế thông minh sáng dạ với dạng quấn quýt thân có thể giảm được sức đẩy của gió trong nhiều cơn bão. Toà nhà này có nơi giảng dạy, cơ sở khám bệnh, nhiều ngôi nhà, rạp xiếc, rạp phim và các khu vực trung tâm mua sắm. song song với tháp Kim Mậu và khu vực trung tâm ngân sách thế giới Thượng Hải, toà tháp này được mệnh danh là biểu trưng của thành phố và sự thịnh vượng.
Tại nhiều thành phố khác tại Nhật Bản, Singapore, nhà cao tầng cũng được xem là niềm hãnh diện và được xem như là tượng trưng của nội thành tiên tiến. ngay cạnh những toà cao ốc cũ chíu chít, Tokyo (Nhật Bản) có ý định tiến hành xây dựng 45 toà nhà chọc trời mới để sẵn sàng cho Thế vận hội sẽ xảy ra vào năm 2020. Đây được có ý kiến là việc khai triển công đoạn đầu của chủ trương mở thêm Abenomics được chính phủ nước này thông qua. các toà nhà này đều được tập trung tiến hành xây dựng tại 3 khu vực lãnh thổ chính của Tokyo. Còn thực tại, tại Tokyo cũng có trên dưới 30 toà tòa nhà cao tầng với chiều cao từ 170 đến 340 m.
Trả lời phỏng vấn của Japanese Times, ông Shingo Tsuji, Chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc điều hành công ty xây dựng Mori, cho hay sự đối đầu giữa nhiều thành phố trên toàn thế giới bắt đầu trở lên quan trọng hơn đối với đối chọi của từng quốc gia với nhau. "Nếu như Tokyo thất bại và đi sau nhiều đối phương khác trong cuộc đua này thì nền kinh tế sẽ co cụm lại và khiến tăng trưởng kinh tế yếu đi", ông nói.
Mori chính là đơn vị tổ chức phát triển khu liên hiệp thương nghiệp Roppong Hills và Toranomon Hills nổi tiếng ở Nhật Bản. Hai khu hỗn tạp này đều có các toà tháp với chiều cao lên đến vài trăm mét và đây được xem là điểm ấn tượng. công ty cũng chưa bao giờ thực hiện dự án phát triển và bán tòa nhà một cách thuần tuý mà sẽ triển khai thực hiện khu liên hiệp có khu sở bộ, cư dân, nhiều cửa tiệm, khách sạn, tiền đề nghệ thuật…
Công ty này lớn mạnh trong thành thị tùy thuộc khái niệm "thành phố vườn thẳng đứng", đả động một thành phố nhỏ gọn cùng với đó mọi thứ từ nhà để ở, cơ quan, khu shopping, tiền đề văn hoá… được gói gọn lại trong không gian cao tầng. công ty của ông trở thành một trong các nhà lớn mạnh chính của thành phố, phát triển những thứ cấp thiết như tiền đề cơ sở hạ tầng nội thị và ko gian, chỉ ra đề xuất cho những nhà hoạch định chiến lược chính sách.
2017 cũng được có ý kiến là năm bùng nổ nhà cao tầng trên thế giới. Theo báo cáo - thống kê thường niên của Hội đồng Nhà cao tầng và nhà định cư đô thị (CTBUH) thì trong năm này có 144 toà nhà cao từ 200 m trở lên được xây dựng tại những nơi trên khắp hành tinh.
địa bàn châu Á, nhà cao tầng tập trung những ở Trung Quốc, Hàn Quốc… 5 trong số 10 toà nhà cao nhất hành tinh đã hoàn tất, theo báo cáo - thống kê của CTBUH, là của Trung Quốc đại lục. Còn lại, một vài quốc gia, phạm vi bán kính cũng đặt tên trong danh sách này có Hàn Quốc, Mỹ, Đài Loan, các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất…
Trong danh sách 100 toà nhà cao nhất hành tinh trong tương lai cũng có 2 đại diện việt nam, xếp tuần tự thứ 22 và 81 trong bảng xếp hạng.
Tại thủ đô hà nội, tp. hcm, trong khoảng 10 năm trở lại đây hiện diện một số toà nhà cao tầng được cho rằng điểm ấn tượng. tuy thế, dưới những góc view khác nhau, nhà cao tầng vẫn vừa được coi là là "chỉ dấu" của văn minh, tiên tiến, vừa là "tội đồ" bức tử thành thị.
Việc phát triển nội thị ở nhiều thành phố - nhiều nơi có "đặc sản" nhà cao tầng -luôn đi liền với những bất cập và điều này thường được xem là "chi phí cơ hội" để có các dự án tiên tiến.
Thượng Hải - thị thành hiện đại của Trung Quốc - từ năm 2012 đã được cảnh báo về việc sụt lún, khi một phụ nữ bất thần bị sụp xuống hố sâu lúc đang đi dạo trên đường, theo tờ Time. Việc tiến hành xây dựng những toà nhà cao tầng tại đây tác động đến địa chất, những dự án chung quanh. các vết nứt xuất hiện trên đường, ngay tại những toà nhà cao chọc trời được dân cư mạng Trung Quốc liên tục chia sẻ trên mạng xã hội.
Với tổng số lượng nhà cao tầng 200 tăng lên hơn 800 trong vòng 5 năm, từ 2011 đến 2016, Time lột tả Thượng Hải đầy rẫy "những toà nhà chọc trời xếp chồng lên nhau như nhiều quân domino". Mật độ dân số tại nhiều tòa nhà cũng gia tăng mạnh, làm nên một số nguy cơ khác. cơ mặc dù vậy mà, biện pháp giảm mật độ của nhiều toà nhà hay có ít toà nhà chọc trời hơn, trong mắt giới chuyên gia, không trên thực tế, đ-biệt ở những thành phố đang lớn mạnh mau chóng như Thượng Hải.
Ở đất nước việt nam, câu chuyện xây nhà cao tầng trong phố, từ 10 năm Bính Thân, cũng có tương đối nhiều điều để nói...
 |
Từ khi có đồ án quy hoạch - hoạch định chung tp hà nội vào năm 2009 thì việc dừng cấp phép xây dựng nhà cao trên 9 tầng trong 4 quận trung tâm này đã được đặt ra. Đã có các công đoạn, chẳng hạn như 2010, nhiều nhà đầu tư cảm giác thấy stress với dữ liệu không cấp phép. ubnd TP. đã kiến nghị chấp nhận triển khai công trình xây dở. thế nhưng, câu chuyện lắng xuống tiếp đến. Đến nay, trong phố vẫn có nhà cao trên 9 tầng, cả công trình đã triển khai thực hiện, đang và gần triển khai thực hiện.
Gần đây, bài toán cấm xây tòa nhà cao tầng trong nhiều quận tâm điểm lại được đưa ra, lúc nhiều bộ ngành cần tổng hợp 10 năm triển khai quyết nghị 16 về khắc phục việc đi lại ở hn, tp.hcm và cần có dự thảo thay thế, theo yêu cầu của Thủ tướng.
Một trong nhiều giải pháp được đưa ra là sẽ ko tiếp tục lớn mạnh nhà tập thể, căn hộ chung cưchcc nhà cao tầng phạm vi tâm điểm mà phát triển quần thể đô thị vệ tinh để điều phối, bố trí lại dân cư, lực lượng lao động nhằm giải toả cho các thành phố trước các căng thẳng xử lý việc làm, nhà ở, an sinh xã hội, trật tự an toàn việc đi lại.
Thực tế, song song với nhà cao tầng thì những nhân tố như con người, liên lạc cũng giúp phần khiến nội thành quá tải và nghẹt thở.
Dân số tp hà nội năm 2008, theo báo cáo, là 6,5 triệu người thì đến năm 2018 đã lên đến hơn 7,6 triệu người, tương hợp mức tăng ngót nghét 17%. phương tiện mỗi người của thành phố hn, theo thống kê, đến năm 2018 là 5,5 triệu xe máy và khoảng 620.000 xe ô tô, tức bình quân một người sẽ có một phương tiện. số lượng này tăng rất mạnh, lên đến 270-300% so với 2008, khi tp hn chỉ đang có gần 200.000 xe ôtô và sắp 2 triệu xe máy.
Theo quy hoạch - hoạch định chung, thành phố hn mở rộng thêm mọi mặt, được hy vọng sẽ có dung mạo mới hoàn toàn. quy hoạch phân đoạn và quy hoạch cụ thể từng bước được khai triển sau quy hoạch chung. lúc trong thành phố bị "vỡ trận" thì căn do được ko ít người nhìn nhận chính là việc quy hoạch - hoạch định được điều chỉnh liên tiếp. trong thành thị bị "băm nát" vì quy hoạch - hoạch định có thể dễ dàng được đổi thay.
Tại hn, những con đường lộ diện cắt lên đến 40 m như Tố Hữu - Lê Văn Lương tưởng chừng đủ thông thoáng thì trên thực tế "gánh" trên dưới 40 tòa nhà cao ốc. các con đường nhỏ như Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân… cũng có những dãy nhà cao tầng san sát. Nhà cao tầng len vào ngõ nhỏ. dự án mọc lên khắp nơi.
Tại phạm vi đô thị lịch sử gồm nhiều quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa và Tây Hồ, quy định chẳng thể tăng dân số đã có mặc dù thế một loạt khu nhà cao tầng mọc lên.
 |
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ chỉ rõ điều chỉnh quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật không đáp ứng được cho tổng số lượng dân cư ở đấy là vấn đề nổi cộm tại tp hn. Theo ông, quy hoạch - hoạch định đang phát triển theo chiều hướng vì ích lợi tư nhân và nhà đầu tư nhiều hơn là cho lợi ích chung, trong số đó có việc xây dựng nhiều chung cư quá lớn, cao tầng, gây căng thẳng lên htkt.
Mới đây, Thanh tra chính phủ cũng có kết luận về điều khiển vận hành đầu tư triển khai xây dựng giai đoạn 2002-2014 đề ra nhiều sai phạm. trong tổng số 38 dự án được thanh tra, cả 38 dự án đều có sai phạm. 10/10 công trình vi phạm quy hoạch, điều hành đầu tư xây dựng. nhiều công trình làm trái các văn bản của nhà nước, gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Việc phê chuẩn điều chỉnh quy hoạch - hoạch định 1/500 không căn cứ vào quy hoạch chi tiết 1/2.000 đang được phê duyệt về số tầng, mật độ triển khai xây dựng, hệ số sử dụng đất, hầm để xe, phương tiện kỹ thuật, nâng chiều cao toà nhà… khá phổ biến tại các công trình được thanh tra. Hậu quả là nhiều công trình sau đầu cơ đã giúp một phần vào phá vỡ quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết.
Cũng theo Thanh tra chính phủ - nhà nước, các sai phạm được nêu ra liên quan đến đầu tư tiến hành xây dựng theo quy hoạch - hoạch định. Việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn nhiều hạn chế, hạn chế. chất lượng quy hoạch yếu, các bước lập quy hoạch chưa phù hợp với một số tiêu chí, phải điều chỉnh quy hoạch cục bộ các lần khiến thay đổi về tầng cao, hệ số áp dụng đất, mật độ xây dựng… tự phát, thiếu căn cứ khoa học - công nghệ và thực tại.
Rất những dự án vi phạm được nơi cơ quan làm việc thanh tra điểm mặt chỉ tên. công trình Thành phố Giao lưu do đơn vị cổ phần đầu cơ và xây dựng quốc tế Vigeba làm nhà đầu tư có khu cách ly được điều chỉnh thành khu nhà liền kề để bán và làm bãi đỗ xe.
Vi phạm tại công trình Kim Văn - Kim Lũ do Vinaconex 2 làm đơn vị đầu tư, xây nhà ở nhà tập thể cho cho cán bộ công chức quận Tây Hồ tại ô đất CT03B thuộc lô đất 20% khu đô thị Nam Thăng Long do công ty cổ phần Lạc Hồng làm chủ đầu tư… cũng thuộc bổn phận của Sở quy hoạch - hoạch định - kiến trúc. quần thể đô thị mới Dịch Vọng (Công ty cổ phần lớn mạnh thị thành Từ Liêm làm chủ đầu tư) được Sở quy hoạch - cơ cấu cho phép phương án thiết kế đồ họa sơ bộ kiến trúc thêm tầng phương tiện kỹ thuật, tăng quy mô 32 tầng lên 34 tầng vi phạm quy hoạch - hoạch định chi tiết…
Mới đây nhất, ví dụ điển hình liên quan đến câu chuyện quy hoạch - hoạch định là dự án 8B Lê Trực ì xèo suốt hơn 2 năm hay công trình nhà định cư gồm 10 toà nhà 50 tầng ở khu đất triển lãm Giảng Võ (Ba Đình, Hà Nội).
Ông Phạm Hồng Hà, Bộ trưởng xây dựng, từng chia sẻ bộc trực về dự án Giảng Võ: "Một diện tích đất vậy nên mà tiến hành xây dựng 10 khối nhà cao 50 tầng cho tất cả chúng ta thấy sức nén của dân số rất lớn". Theo ông Hà, công đoạn nội thành hoá sẽ có nhiều phạm vi bán kính có sức nén rất là cao cơ mà cần xử lý bài toán nén dân số đồng thời với nén kết cấu hạ tầng.
Các căn hộ cao tầng được thú nhận đã giúp triển khai xây dựng hình ảnh nhiều thành thị tiên tiến, làm tăng tổng diện tích dùng không gian dùng cho nhu cầu càng ngày càng lớn lúc người cần lao đổ về nhiều thành phố khu vực trung tâm, mặc dù thế vẫn có các luồng ý kiến khác nhau về vai trò của nhiều công trình này.
Ông Nguyễn Hồng Tiến, nguyên Cục trưởng Cục hạ tầng công trình kỹ thuật, Bộ xây dựng, cho hay nhà cao tầng là thành phần chẳng thể thiếu được trong nhiều thành phố hiện đại.
Tuy nhiên, có 2 câu hỏi cần được đặt ra trong trường hợp quy hoạch - hoạch định hoặc thiết kế đồ họa đô thị chưa được lập, phê chuẩn, là cơ sở để dò la sự tồn tại của dự án. đó là: tiến hành xây dựng nhà cao tầng ảnh hưởng thế nào đến kiến trúc, phong cảnh, giữ gìn của khu vực lãnh thổ, khu vực lãnh thổ chung quanh và toàn thành phố? xây nhà cao tầng ảnh hưởng hoặc tăng căng thẳng lên hạ tầng kỹ thuật k/thuật, đặc biệt lên mạng lưới hệ thống việc di chuyển, của bán kính như cỡ nào?
Hiện nay, việc cất nhà cao tầng trong khu vực lãnh thổ trong thành phố chỉ ra những bất cập ko lường trước được, đấy là thiếu đồng đều về phong cảnh cơ cấu, chênh lệch về không gian cùng nhiều hình thức kiến trúc dự án, phá vỡ kết cấu nội đô khu vực trung tâm và quy hoạch thành thị.
Ở những phạm vi bán kính, mặt bằng tiến hành thi công chật chội, ko thuận lợi về việc đi lại khiến cho những sự cố phát sinh tiến hành thi công như triển vọng lún sụt, nguy cơ làm sập dự án lân cận, tiềm tàng nguy cơ cao về cháy nổ, mất điện, nước, lũ lụt, mất an ninh và an toàn…
"Xây dựng các công trình cao tầng trong vùng lãnh thổ thành thị đang gây nên sự quá tải về cơ sở hạ tầng k.thuật, nhất là giao thông", theo ông Tiến.
Nhấn mạnh lớn mạnh nhà cao tầng cần tuân thủ quy hoạch - hoạch định, thiết kế đồ họa đã được phê chuẩn, nguyên Cục trưởng Cục htkt k/thuật có ý kiến là cần ngăn cấm việc cấp phép không đúng quy hoạch - hoạch định, điều chỉnh cục bộ quy hoạch - hoạch định chạy theo công trình.
Quy hoạch tiến hành xây dựng phải đồng bộ, trong đó có quy định về mật độ triển khai xây dựng, hệ số dùng đất và tầng cao dự án. Ngoài ra, khai triển công trình cùng với đó có nhà cao tầng tại vùng lãnh thổ trong thành phố cũ, trong thành phố, khu vực trung tâm đô thị… cũng cần đánh giá ảnh hưởng đến việc đi lại. Ông có ý kiến là thực tế chưa có quy định dù thế việc này cần sớm được chủ trương hoá.
Theo giáo sư Nguyễn Tố Lăng, nguyên Phó hiệu trưởng ĐH kiến trúc tp hà nội, cần chọn lựa các khu vực lãnh thổ phù hợp trong thành thị cho việc xây dựng tập trung nhà cao tầng, ko gian trồng cây xanh, mặt nước tạo dựng được không gian sống xanh mát cho thành thị. Việc xây nhà cao tầng không nên sử dụng tràn lan mà phải coi địa bàn có cao tầng làm điểm đặc biệt cho cả không gian thị thành, đi dùng với đấy là điều khiển vận hành việc thực hành quy hoạch bền chặt.
"Khi tư vấn chiến lược cho một bang ở Ấn Độ với 50 triệu dân, một trong các sai trái chúng tôi nhìn thấy đấy là cấm xây mật độ cao trong khu vực trung tâm thành phố làm cho chủ đầu tư để ra ngoại ô. nội thành này nát bét. Chẳng ai đầu tư cả, vì thuế đất cát cực kỳ cao, lại không đồng ý tăng mật độ. Đó được coi như là một trong những lầm lỗi to nhất trong nguồn gốc phát triển trong thành thị thế giới tại thời đại này", kiến trúc sư Nguyễn Đỗ Dzũng, nhà quy hoạch từ CPG Consultants (Singapore), chia sớt ý kiến trái chiều về phát triển nhà cao tầng.
Ông nói bản thân việc xây nhà cao tầng ko sai và ko xấu. Cái sai, xấu là việc tất cả chúng ta đã xen kẹt nhà tòa nhà cao tầng vào những khu hiện hữu và làm gia tăng mật độ dân số.
Theo ông, vấn đề cần quan tâm là quản cái gì, mô hình đầu cơ và mô hình vận hành ra sao. Thứ mà nhà chuyên ngành điều khiển vận hành không phải nhà cao tầng hay thấp tầng - vốn chỉ là mô dạng, hình thức của dự án - mà là mật độ. Mật độ dân số ở hn đối với nhiều nước chẳng phải thấp mặc dù thế cũng chưa cao đến mức không thể có các thêm nhà cao tầng. Nếu chuyển thấp tầng thành cao tầng, theo ông, sẽ có 90% diện tích để mở mang đường, cơ sở hạ tầng, vừa xử lý được vấn đề việc di chuyển lẫn nhà cửa, không gian thiên nhiên của nội thị.
 |
Nói với Zing.vn, ông Nguyễn Đỗ Dzũng cho rằng cần phải thay đổi một tư duy quan trọng trong quy hoạch - hoạch định.
"Trước đây chúng ta cứ nghĩ làm quy hoạch - hoạch định là làm bản quy hoạch - hoạch định chỗ này xây gì, chỗ kia xây gì. tuy vậy tại nước khác, Singapore chả hạn, bản vẽ chỉ là bước ban đầu tiên, tương tự như ta sinh ra đứa con thì phải lo nuôi dạy, cho ăn học. quy hoạch - hoạch định cũng thế, vẽ chỉ là bước sơ đẳng, việc khai triển như thế nào mới là điều cấp thiết. Nếu làm quy hoạch - hoạch định mà không ai tuân theo thì rõ ràng điều này không có ý nghĩa", ông nói.
Làm việc ở Singapore lâu năm, ông Dzũng nói công sở lập quy hoạch - hoạch định cũng chính là doanh nghiệp triển khai.
"Quy hoạch vẫn là phương tiện của nhà nước để kiểm rà soát sự phát triển, nếu công cụ này bị vấn đề thụt két chả hạn thì ko có gì để bàn. Tuân thủ luật nhà nước, rõ ràng minh bạch là chìa khoá để làm quy hoạch - hoạch định. Nếu tất cả chúng ta ko giải quyết được bài toán minh bạch thì chấp nhận để thị trường quyết định, như cách nước Mỹ làm, có thể ko?", ông nêu bài toán.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét